Dầu nhớt đóng vai trò quan trọng trong việc bôi trơn, giảm ma sát và làm mát động cơ. Tuy nhiên, sau thời gian sử dụng, nhiều người nhận thấy dầu nhớt đổi màu, đặc sệt hoặc có mùi khét. Đây không chỉ là hiện tượng bình thường mà còn là dấu hiệu của quá trình oxy hóa – yếu tố chính làm giảm tuổi thọ và hiệu suất dầu bôi trơn. Hiểu rõ nguyên nhân và cách nhận biết giúp người dùng bảo vệ động cơ tối ưu hơn.
NGUYÊN NHÂN KHIẾN DẦU NHỚT BỊ ĐỔI MÀU
Quá trình oxy hóa
Oxy hóa là nguyên nhân chính khiến dầu nhớt bị sẫm màu. Phản ứng xảy ra khi dầu tiếp xúc với oxy trong không khí, đặc biệt ở môi trường nhiệt độ cao. Các phân tử hydrocarbon trong dầu bị biến đổi, hình thành các hợp chất như peroxit, acid hoặc ketone. Những hợp chất này làm dầu chuyển từ màu vàng nhạt sang nâu sẫm, tăng độ đặc và tạo mùi khét. Khi phản ứng oxy hóa kéo dài, các phân tử có thể kết hợp với nhau tạo thành polymer. Hiện tượng này làm độ nhớt của dầu tăng lên rõ rệt. Dầu trở nên nặng và khó bơm, khiến hiệu quả bôi trơn giảm sút. Đây là lý do tại sao dầu nhớt sau một thời gian sử dụng lại sậm màu và đặc hơn hẳn so với ban đầu.
Ảnh hưởng của nhiệt độ và kim loại xúc tác
Nhiệt độ là yếu tố thúc đẩy quá trình oxy hóa mạnh mẽ. Khi động cơ làm việc ở nhiệt độ cao, tốc độ phản ứng giữa dầu và oxy tăng nhanh. Trong điều kiện như vậy, các gốc tự do sinh ra liên tục và khiến cấu trúc dầu bị phá vỡ. Hệ quả là dầu nhanh chóng đổi màu và mất khả năng ổn định. Các kim loại như sắt, đồng hoặc nhôm trong động cơ có thể đóng vai trò như chất xúc tác. Chúng làm phản ứng oxy hóa lan rộng hơn, khiến dầu bị biến chất sớm. Khi lượng kim loại mài mòn nhiều, quá trình đổi màu diễn ra chỉ sau vài trăm kilômét vận hành.
Phụ gia bị phân hủy
Phụ gia là thành phần giúp dầu ổn định hơn trong quá trình sử dụng. Tuy nhiên, sau thời gian dài, chúng dần bị tiêu hao hoặc phân hủy dưới tác động của nhiệt và oxy. Khi phụ gia chống oxy hóa bị mất tác dụng, dầu dễ bị biến chất, tạo cặn và sinh bọt khí. Điều này không chỉ làm dầu đổi màu mà còn giảm khả năng bảo vệ bề mặt kim loại. Phản ứng phân hủy phụ gia cũng làm tăng tốc độ hình thành các sản phẩm oxy hóa như bùn, vecni và cặn rắn. Nếu không thay dầu đúng hạn, các chất này sẽ bám vào thành động cơ, cản trở lưu thông và gây hao mòn nặng nề.
DẤU HIỆU NHẬN BIẾT QUÁ TRÌNH OXY HÓA DẦU NHỚT
Dầu nhớt bị oxy hóa có thể nhận biết qua màu, mùi và độ đặc. Khi dầu chuyển từ vàng sang nâu sẫm hoặc đen, đó là dấu hiệu rõ rệt của quá trình oxy hóa. Đồng thời, dầu có mùi khét hoặc hôi nhẹ do hình thành aldehyde và acid trong phản ứng. Độ nhớt tăng cũng là biểu hiện thường gặp. Các sản phẩm oxy hóa kết hợp với nhau làm dầu đặc, dính và khó lau sạch. Trên nắp nhớt hoặc que thăm có thể xuất hiện lớp cặn bùn hoặc màng mỏng bám dính. Khi phụ gia chống oxy hóa bị tiêu hao, dầu mất khả năng bảo vệ kim loại. Động cơ hoạt động ồn, rung và tốn nhiên liệu hơn. Đây là dấu hiệu dầu đã bị oxy hóa nghiêm trọng và cần được thay sớm.
CÁCH PHÒNG TRÁNH VÀ KHẮC PHỤC
Để hạn chế quá trình oxy hóa, người dùng nên lựa chọn dầu nhớt chất lượng cao có chứa phụ gia chống oxy hóa. Dầu đạt chuẩn API hoặc ACEA giúp duy trì độ ổn định và bảo vệ động cơ tốt hơn. Việc thay dầu đúng định kỳ là yếu tố quan trọng nhất để ngăn ngừa sự biến chất và đổi màu. Trong quá trình sử dụng, nên kiểm tra màu và mùi dầu định kỳ bằng que thăm. Nếu dầu chuyển sậm màu nhanh hoặc có mùi khét rõ rệt, cần thay sớm hơn lịch trình. Ngoài ra, bảo dưỡng hệ thống làm mát giúp giữ nhiệt độ động cơ ổn định, tránh tình trạng quá nhiệt – nguyên nhân chính thúc đẩy oxy hóa.
VICHEM – ĐẠI LÝ PHÂN PHỐI PHỤ GIA NHỚT CỦA MINGLAN CHÍNH HÃNG TẠI VIỆT NAM
Vichem là đại lý phân phối phụ gia nhớt chính hãng của Minglan tại Việt Nam. Chúng tôi không chỉ cung cấp sản phẩm chất lượng mà còn mang đến dịch vụ hậu mãi đạt chuẩn quốc tế. Các dịch vụ bao gồm:
- Tư vấn kỹ thuật: Hỗ trợ khách hàng lựa chọn mẫu sản phẩm phù hợp với mục đích sử dụng.
- Thử nghiệm phối màu: Đội ngũ chuyên gia của Vichem thực hiện các bài kiểm tra phối màu để đảm bảo kết quả đạt tiêu chuẩn thiết kế.
- Hỗ trợ ứng dụng thực tế: Đồng hành cùng khách hàng trong quá trình tích hợp vào dây chuyền sản xuất, đảm bảo hiệu suất tối ưu.
Để biết thêm về sản phẩm, xin vui lòng liên hệ với chúng tôi thông qua các kênh sau
📞 Hotline: 08 1790 1790
📧 Email: contact@vichem.vn
🔎 LinkedIn: Vichem JSC
🌐 Website: www.vichem.vn
📌 Facebook: Vichem JSC
